Bertus
ten
Caat
De winter was streng in 1963. Er was zelfs een Elfstedentocht geweest op 18 januari en die stond te boek als de zwaarste ooit! Begin maart lag er nog een dikke ijslaag op het Hollandscheveldse Opgaande. Zo dik dat er auto's overheen reden. Hendrik Koekoeks Mercedes stond op enig moment op het ijs voor de boerderij van Klaas Hartman aan het Hollandscheveldse Opgaande. Het Opgaande was het enige water dat nog niet gedempt was. De rest van de wijken en vaarten was in de afgelopen jaren allemaal gedempt en verandert in straten met asfalt of klinkers. Ik was met vrienden in de weken vóór maart nog op de schaatsen naar Hoogeveen geweest. Voor in het Haagje, aan de zuidkant, was een klein winkeltje waar we "kantkoek" kochten en we gingen nog even naar de Wethouder Robaardstraat, naar de opa en opoe van een van mijn schaatsvrienden.
Het waren bijzondere dagen. Honderden vreemde mannen kwamen naar ons dorp. Vooral mannen. Boeren. Vrije Boeren hoorden we. Wat er precies aan de hand was, wist je als kind niet maar het was spannend want er was ook heel veel politie. Na schooltijd was ik met m'n vriendjes erbij! Op de radio hadden we al iemand gehoord die vanuit Hollandscheveld verslag deed van de gebeurtenissen en dat maakte het allemaal nog spannender. Je zag mensen lopen met grote filmcamera's en fototoestellen die je tot dan toe hooguit een keer op een plaatje in een krant of een boek had gezien. Voor jongens van 11 is dat ongekende sensatie. Wat gebeurde er nou verder in Hollandscheveld in die tijd ? Eéns per jaar een paar dagen een feest van Vernathol ( Vereniging Nationale Feesten Hollandscheveld) met een grote feesttent, beroemde artiesten voor de ouderen en beginnende artiesten op zaterdagmorgen voor ons kinderen. En vuurwerk als afsluiting. Dat was spectaculair. Natuurlijk gebeurde er heel veel in verenigingen en clubs van allerlei aard, maar daar had je als 11-jarige nog niet zoveel mee.
Er reden vanaf de Riegshoogtendijk auto's het ijs op, richting boerderij van Klaas Hartman, er was een visboer - misschien wel onze eigen Hollandscheveldse visboer Cornelis Westman- die goeie zaken deed en ik herinner me dat vooraan het opgaande pinda's werden verkocht in bruine puntzakken vanuit een bok die vastgevroren in het ijs langs de kant lag...
Terwijl ik bij meester Wittermans, in de 5e klas van de ds. Kooimanschool aan het Zuideropgaande, me druk moest maken over sommetjes, taal of andere saaie schooldingen, was het bijna oorlog in een ander deel van mijn dorp. Dat hoorde je natuurlijk later, maar direct na schooltijd vlogen we richting "slagveld". En met de 'busen' vol grind liepen we dapper met de menigte mee richting boerderij Benne Nijmeijer. Daar gebeurde het namelijk. Daar stonden de politiemannen met helmen, schilden en karabijnen. Daar werd de menigte weggejaagd met traangas en wapenstok. Ik vluchtte met de menigte mee als de politiemacht kwam aangestormd.
's Avonds werd het rustig, maar midden in de nacht hoorden we in de ds. Kooimanstraat, midden in Hollandscheveld, een zwaar gedreun uit de richting Hollandscheveldse Opgaande komen. Het waren -dat werd vrij snel duidelijk omdat iedereen wist wat er gaande was) de pompen van de brandweer. De boerderij van Klaas Hartman stond in brand!
Het was een drama. Hardwerkende brave burgers werden aangepakt op een wijze die niet bepaald paste in onze gedachten in die dagen. En als kind was je er al helemaal ondersteboven van...
(WORDT VERVOLGD) https://youtu.be/dVTAmEawidA