albert
metselaar
In 1987 werd het boekje “De eerste bewoners van het Hollandsche Veld” gepubliceerd. Het eerste exemplaar gaf ik aan dr. Jacob Wattel, in zijn functie als bestuurslid van de Historische Kring Hoogeveen en een van de auteurs van het boek “Hoogeveen, Van Echtens Morgenland”. Dit boek fungeerde als standaardwerk van de Hoogeveense geschiedenis, ten tijde van het vermeende 350-jarig bestaan. In mijn toelichting vooraf gaf ik aan dat ik onder de indruk was van de manier waarop hij omging met zijn bronnen. Geen loze beweringen, verhalen van horen zeggen of snelle conclusies maar nauwkeurig onderzoek van feite en situaties. Daarmee was hij een voorbeeld voor een nieuwe generatie historici. In zijn voetspoor probeerde ik aanvullingen tegeven op het genoemde boek. Dat kon hij bijzonder waarderen.
We spraken over wat er nog meer voor hiaten in het toenmalige onderzoek zaten. Ik attendeerde hem ook op de door elkaar gehaalde notulenboeken van de Compagnie van de 5000 Morgen en de Hollandsche Compagnie, waar hij ook niets van snapte. Tijdens een van die gesprekken met Wattel werd mij een kopie van een kaart ter beschikking gesteld. Toentertijd was niet duidelijk wie die kaart gemaakt had. Op de kaart werd duidelijk gemaakt dat er een grote driehoek grond en veen was geweest, die helemaal buiten de veenhandel van 1625 was gebleven. Die hoek was pas in 1631 onderdeel van Hoogeveen geworden. Die hoek veenland betrof het gebied rond de zuidelijke helft van de Hoofdstraat. Het gebied rond het Kruis, waarop het dorp Hoogeveen was ontstaan! Dat de kaart klopte, daar was Wattel zeker van. Hij had een en ander al eens na laten rekenen door een derde, die precies had aangegeven waar de grenzen van de in 1625 verhandelde grond lagen. Wattel gaf mij de kopie van de kaart mee met een boodschap erbij. Dit was een nieuw inzicht, dat de grond onder het oude dorp apart was aangekocht. Wat betekende dat voor de geschiedenis van het oudste Hoogeveen? Misschien zou ik mij daar ook eens mee bezig kunnen houden. Hij was er zeker van dat Hoogeveen niet in 1625 was ontstaan, want dat kon niet eens, omdat het gebied waarop dat zou moeten zijn gebeurd pas in 1631 bij de 5000 morgen kwam.....
Zo begon het. Op verzoek van dr.Jacob Wattel, die zelf aangaf dat hij gezien zijn leeftijd dat onderzoek niet meer zag zitten, en tevens aangaf dat het nieuwe onderzoek zoveel reuring zou geven, dat werd hem teveel. Er kwam een nieuwe start aan dat onderzoek toen burgemeester Urlings ook vroeg om ermee aan de gang te gaan. Allemaal al weer jaren geleden, maar het onderzoek zelf heeft ook jarenlang in beslag genomen. Het is nu volledig beschikbaar. Klik op de link...
https://www.albertmetselaar.nl/publicaties/00ontstaanhoogeveen.pdf