Jan
Pijpker - Vrijwilliger Verhalenwerf
Ontstaan Katholieke onderwijs in Hoogeveen – Prof. Titus Brandsma
In de jaren 50 en 60 kwam er veel industrie naar Hoogeveen zoals Philips, Lucas Aardenburg, Fokker en Spijkstaal. Al die die bedrijven zochten middelbaar en hoger technisch personeel en die kwamen uit het zuiden en westen naar Hoogeveen. En met name vanuit Zuid Nederland waren veel mensen katholiek met als gevolg dat er in 1956 een katholieke school werd gesticht. De school werd vernoemd naar Prof. Titus Brandsma, pater Carmeliet die in de Tweede Wereldoorlog een paar dagen heeft gelogeerd in het Carmelietenklooster aan de Brinkstraat van Hoogeveen. Hij is overleden in het concentratiekamp Dachau in 1942.
Team 1979 1980
Eerste Heilige Communie 1988
School en kerk
In het begin was de band school kerk nog heel hecht. Elke woensdagmorgen kwam de pastoor voor catechese. De voorbereiding op de Eerste H. Communie en H. Vormsel was in het begin een taak van de school. Maar op een gegeven moment kwam hierin verandering. Het sacrament is immers de verantwoordelijkheid van de ouders en de kerk en eigenlijk geen schooltaak. De catechese werd door de eigen leerkrachten opgepakt waarbij de relatie tussen Bijbelse verhalen en wereldse thema’s werd uitgediept.
Schoolbus
De kinderen uit de klassen 1 t/m 3 werden indertijd met een schoolbus vanuit heel Hoogeveen opgehaald. Alle wijken werden aangedaan en dan kwam de bus tegen half negen aan. Tot de beginjaren 80 reed de schoolbus. Naast de ouderbijdrage werd de bus gesponsord door de school en de kerk. Het stopzetten in 1984 resulteerde niet in minder kinderen. In de loop van jaren werd de school echter steeds meer een buurtschool en is het aantal kinderen met een katholieke achtergrond veel minder geworden.
RK Basisschool anno 2024
In 1985 werd de wet op het basisonderwijs ingevoerd, hetgeen betekende dat de kleuterschool samengevoegd werd met de lagere school. Na een lange voorbereidingsperiode verhuisden de kleuterscholen aan Zuiderkruis in Krakeel en de Rozenstraat in Zuid en was er tezamen met basisschool in 1984 sprake van één schoolgebouw aan de Herman Bavinckstraat. (De kleuterschool had vanaf 1972 zelfs de beschikking over een verrijdbare kleuterschool.) In 1984 was het niet alleen één schoolgebouw maar ook de integratie van onderwijs tot de basisschool werd verwezenlijkt. Er volgde een steeds verdere professionalisering van de integratie personeelsleden middels bijscholing, zodat de leerinhoud beter op elkaar werd afgestemd om zo de basisschool met elkaar vorm te geven. Ook werden zaken als bijv. materiaalgebruik, technische vaardigheden en taalgebruik op elkaar afgestemd. Bij technische vaardigheden kun je bijv. denken aan het vasthouden van een pen en een schaartje. En wat betreft taalgebruik gaat het erom wat voor woorden gebruik je waarvoor?
Na ruim twee jaar als leerkracht werkzaam te zijn geweest werd Hans in 1975 al benoemd als schoolhoofd na het vertrek van het toenmalige schoolhoofd. Hoofd van de school betekende dat je vier dagen voor de klas stond en een dag had voor de administratie. Wel betekende het ook gelijk over van klas twee naar klas zes (wel met enige hulp van een zuster). Dat is in de loop van de jaren behoorlijk veranderd, maar hij bleef wel altijd minimaal 1 dag in de week voor de klas. In het begin stond het programma voor de vakken als taal, rekenen, geschiedenis en aardrijskunde vast. Er werd nauwelijks vergaderd. In de loop van de jaren is daar natuurlijk behoorlijk verandering in gekomen en daarmee verschoof de functie van schoolhoofd naar directeur met veel meer aandacht voor beleidszaken en werd er gelukkig ook veel meer overlegd over onder meer inrichting van de lokalen, onderwijsdifferentiatie, leerkracht versus kinderen, uitdagend onderwijs en inclusief onderwijs.
Vrouw in het onderwijs
In het begin hadden we alleen mannen op school en een zuster. Maar in de loop van de tijd kwamen er steeds meer vrouwen. En op een gegeven moment mochten er ook parttimers benoemd worden; daarvoor alleen maar fulltimers. Dit heeft ook zeker er aan bijgedragen aan de toename van vrouwen in het onderwijs.
Van zelfstandige school naar onderdeel van een grote stichting
De Titus Brandsma school ging op een gegeven moment samenwerken met andere scholen met de scholen uit Zuid Drenthe en de kop van Overijssel. Later werd er samengewerkt met de SKOIJV - Stichting Katholiek Onderwijs IJssel Vechtstreek. Het kan gezien worden als een soort verzekeringsmodel en het probleem van de kwetsbaarheid van een kleine school werd daarmee opgelost. In 1998 is Titus Brandsma school samengegaan met de SKOIJV. Uiteindelijk zijn alle scholen onderdeel geworden van de Stichting Catent. Een stichting met 500 medewerkers verdeeld over meer dan 35 basisscholen waaronder twee scholen voor speciaal onderwijs (ook de Montessori-school van Hoogeveen is sinds kort onderdeel van Stichting Catent). Zo’n overkoepelende stichting heeft rechtspositioneel en beleidsmatig veel voordelen. Maar het betekent ook dat er een stuk zelfstandigheid moest worden ingeleverd. Het zelfstandige schoolbestuur werd opgeheven en werd een schoolcommissie. En de schoolcommissie werd uiteindelijk een schooladviescommissie, die eigenlijk niets meer te zeggen had. “Voor mij als directeur had het ook het voordeel dat ik kon sparren met collega-directeuren en dat we elkaar konden inspireren. Daarnaast konden we een beroep doen op centrale organisatie op het gebied van beleid, financiën en personeel. Ook hebben we indertijd buitenlandse scholen bezocht, waaronder scholen in Schotland, Finland en Zweden, om te kijken op welke wijze daar onderwijs werd ingevuld. Als directeur en team gingen we ook wel onze eigen gang: we gaan het nu zó even doen en we gaan daarbij voorbij aan het centrale beleid en dat botst dan wel eens.”
Financiering
“Tegenwoordig is de financiering van een school heel anders, maar vroeger was de buitenkant van het schoolgebouw helemaal voor de gemeente. En voor de binnenkant had je als school een lumpsum. Van dat geld moet je dan rondkomen. Het bijzondere was dat in de jaren 70 het openbaar basisonderwijs de norm was binnen de gemeente. Dus als het openbaar onderwijs meer kosten had gemaakt, dan kreeg het bijzondere onderwijs extra geld per kind. Een keer per 5 jaar werd dit herrekend. Dus met het raam open en de verwarming lekker hoog in de openbare school, resulteerde in extra geld voor het bijzondere onderwijs. Dat is gelukkig afgeschaft.”
Inclusief onderwijs
Begin jaren 80 zijn we begonnen met ‘Samen naar School projecten’. Dit middels samenwerking met het speciaal onderwijs in Hoogeveen. Door het volgen van cursussen hebben onze leerkrachten zich hierin verder bekwaamd om zodoende te komen tot een goede invulling van hoe kun je de zorg geven aan de kinderen die zorg nodig hebben. Gedifferentieerd lesgeven in de klas is niet altijd even gemakkelijk. Het trekt een grote wissel op de leerkr
Naar Zwolle
Na 35 jaar op dezelfde school is Hans in 2008 directeur geworden op een katholieke basisschool in Zwolle. In die hoedanigheid is hij ook tijdelijk ingevallen op andere scholen van Catent, maar ook trad hij op als begeleider van andere directeuren.
Het Meester Bertelsplein
Hans kijkt terug met heel veel plezier en voldoening terug op zijn tijd in het onderwijs. “Als directeur vond ik het heerlijk om overal te komen en te kunnen meepraten en meedenken. Het heeft je ook gevormd. Je bent niet alleen voor je eigen school bezig, maar ook voor de Hoogeveense gemeenschap. Goed onderwijs is immers ook belangrijk voor de ontwikkeling van de plaats. “Het grappige is dat mijn eerste baan in Gorinchem was op de school waar mijn oudste broer schoolhoofd was en mijn laatste invaltijd heb ik gedaan op de basisschool in Hollandscheveld waar mijn zoon voorzitter was van het schoolbestuur. De cirkel is weer rond.”